امتیازدهی به افراد بر اساس شاخص تاثیر مجلات

محدود بودن لیست ژورنال های هدف، به اضافه بضاعت اندک کیفی که متاسفانه در حال حاضر در کشور داریم موجب خواهد شد که تعداد مقالات پژوهشگران انتخاب شده در این لیست از حداقل لازم جهت اطمینان آماری برخوردار نباشد.

موضوعات : سیاست گذاری

نویسندگان : نیما تقوی نیا - ارائه دهنده

برنامه ارائه شده دارای ویژگی های بسیار مثبتی است، ولی به نظر می رسد که می توان آن را کمی دقیق تر کرد. این برنامه دو المان دارد: فیلتری که پژوهشگران شاخص کشور را جدا کند و مجموعه ای از برنامه های حمایتی که مشمول پژوهشگران می شود.

پیشنهادات من در مورد المان اول یعنی مکانیسم فیلتر کردن است. این مکانیسم بر اساس تشخیص ژورنال های مهم در سه سطح است که شامل 62 ژورنال می شود و فرمولی بر پایه تعداد مقالاتی از پژوهشگران که در این ژورنال ها چاپ شده اند.

اشکالاتی به ذهن می رسد و پیشنهاد من در ادامه می آید:

1- لیست ژورنال ها کامل و منطقی نیست. لیستی که بر اساس فرمول Eigen factor * Impact factor بدست آمده است به نظر دقیق نیست. ژورنال های بسیار مهمی در این لیست نیستند. به عنوان مثال J. Phys. Chem.C در لیست هست ولی J. Phys. Chem. Lett که دارای IF بیشتری است و مقالات آن اعتبار بیشتری دارد در لیست نیست. در حوزه های نزدیک به کار ما، ژورنال¬هایی مثل Energy and Env. Sci و Advanced Energy Materials با IF حدود 15 ، در حوزه انرژی بسیار معتبر هستند و چاپ مقاله در آنها بسیار مشکل است و در لیست نیستند.

2- تعداد مقالات پژوهشگران شاخص در این ژورنال ها از نظر آماری برای ارزیابی دقیق کافی نیست: محدود بودن لیست ژورنال های هدف، به اضافه بضاعت اندک کیفی که متاسفانه در حال حاضر در کشور داریم موجب خواهد شد که تعداد مقالات پژوهشگران انتخاب شده در این لیست از حداقل لازم جهت اطمینان آماری برخوردار نباشد. بنابراین ممکن است به این ترتیب لیست پژوهشگران برتر بسیار متغیر باشد و با اضافه شدن یکی دو مقاله رتبه یک نفر کاملا تغیییرکند.

3- روش انتخاب ژورنال ها قابل مناقشه است: روش انتخاب بر اساس Eigen factor * Impact factor ممکن است مورد قبول بسیاری از کسانی که در حوزه scientific metrics کار می کنند نباشد. تعیین اینکه چه ژورنال هایی برترین ژورنال های علمی هستند بسیار به فرمول بستگی پیدا می کند در حالی که فرمولی با پذیرش فراگیر نداریم. همین طورکه اشاره شد به نظر می رسد لیستی که از این فرمول استخراج می شود دارای کاستی هایی از نظر حضور یا عدم حضوربرخی ژورنال ها باشد.

فرمول امتیاز مقالات که برای مدتی در دانشگاه صنعتی شریف استفاده شد تقریبا به این صورت بود:

S(IF)ⁿ = امتیاز. IF ضریب تاثیر (Impact factor) است و n نمایی است که مقدار آن 1.5 یا 2 است

پیشنهاد من استفاده از این فرمول با n=2 است. امتیازی که این فرمول برای مقاله ای در ژورنالی با IF=2 ایجاد می کند 4 است و برای ژورنالی با IF=10 امتیاز 100 است و برای IF=40 امتیاز 1600 است. بنابراین به طور خودکار تمایز بین ژورنالها ایجاد می شود و ژورنال های با IF کوچک عملا نمی توانند امتیازی ایجاد کنند. مزیت این فرمول این است که با این فرمول نیازی به ایجاد لیست ژورنال های برتر (و تبعات و مناقشه های مرتبط با آن) نیست.

قاعدتا هنوز این موضوع می تواند مطرح شود که در حوزه های مختلف IF متوسط متفاوت است و بنابراین با این فرمول ها عملا برخی حوزه ها بایاس مثبت پیدا می کنند. این مشکل البته برای انتخاب لیست ژورنال های برتر نیز مطرح است اما احتمالا با توجه به اینکه این فرمول ها برای sort کردن 100 پژوهشگر برتر و برترین ژورنال ها استفاده می شود و نه امتیاز دهی به کل پژوهشگران کشور، در نظرنگرفتن IF متوسط حوزه ها خطای زیادی ایجاد نمی کند.

نظرات

7 -1

محمد صالح شفیعیان - ‏۱۳۹۴/۰۷/۱۸

با سلام در فرمول پیشنهادی شما برای محاسبه امتیاز مقالات یک خطای بزرگ وجود دارد و آن هم تکیه صد در صدی فرمول به IF ضریب تاثیر (Impact factor) می باشد. همانگونه که مستحضر هستید، عدد IF حاصل تقسیم میزان ارجاعات به ژورنال مورد نظر بر تعداد مجلد (issue) های ژورنال مورد نظر در یک بازه زمانی مشخص (معمولا 1 سال) میباشد. به این ترتیب هرچه تعداد ارجاعات به ژورنال مورد نظر بیشتر باشد طبیعتا عدد IF بزگتری حاصل میشود. اما لزوما ژورنال با IF بالاتر دارای کیفیت بهتر نسبت به ژورنال با IF پایین تر نمی باشد. علت این امر در تخصصی بودن یا عمومی بودن حوزه فغالیت ژورنال مورد نظر می باشد. برای روشن تر کردن این موضوع مثالی عرض میکنم: نشریاتی مانند Nature یا science که در همه حوزه های علوم مقاله منتشر میکنند دارای IF به مراتب بالاتری نسبت به بهترین نشریات تخصصی طراحی راکتور یا مهندسی هوا فضا میباشند (چیزی حدود 800 برابر بیشتر). اما آیا این بدان معنی است که Nature ، در حدود 40 بار از بهترین و تخصصی ترین نشریه طراحی راکتور با کیفیت تر است؟ مسلما خیر. علت بالا تر بودن IF صرفا در multidisciplinary بودن این نشریات یا بیشتر بودن تعداد مخاطب آنهااست. دقیقا به همین دلیل است که نشریات پزشکی یا آنها که در حوزه سلامت مقاله منتشر میکنند به علت جذابیت موضوعات مطروحه (حتی برای مخاطب عام) به نسبت سایر نشریات تخصصی مهندسی که صرفا متخصصین در همان حوزه خاص مخاطب این نشریات هستند دارای IF بالاتری هستند. یکی از موارد مهم ارزیابی ژورنال ها،در رتبه بندی سالیانه دانشگاه هاست که به چه تعداد مقاله و در کدام ژورنال ها در طول یکسال مقاله منتشر کرده اند. به همین منظور و برای یکسان کرن اثر IF در ارزیابی ژورنال ها روشی که نظام های رتبه بندی جهانی دانشگاه ها در پیش میگیرند به شرح زیر است: کلیه علوم مختلف در دو دسته کلی علوم (science) و علوم انسانی (social science) طبقه بندی میشود. هر کدام از این گروه ها دارای زیر شاخه های مختلف اما محدودی هستند. تمامی زورنال های ISI بر اساس محتوایی که مقاله منتشر میکنند (journal scope) در این زیر شاخه ها قرار میگیرند. گاهی ممکن است یک ژورنال در 3 یا 4 زیر شاخه هم ظبقه بندی شود. در نهایت کلیه نشریاتی که در یک زیر شاخه قرار گرفته اند را بر اساس IF , دیگر شاخص ها ...

پاسخ

پاسخ مسئول سایت :

با سلام و تشکر از نظر بسیار خوب شما، متاسفانه به دلیل طولانی شدن نظر شما، انتهای متن ذخیره نشده است، دوم اینکه نظر شما صحیح است ولی این فرمول صرفا به IF متکی نیست و از ایگن هم برای ارزیابی استفاده شده است، ضمن اینکه سعی شده است از نظرات افراد متخصص و آشنا به مباحث علم سنجی هم استفاده شود. ولی متاسفانه یک معیار و شاخص مشخص ودقیق برای معرفی برترین مجلات تاکنون در هیچ جایی ارائه نشده است و هر کدام از فاکتورها ایرادهایی دارند. ما نیز در تلاش هستیم تا انشاءالله برای سال های اینده به دنبال شناسایی برترین مجلات واقعی باشیم. هر چند در این فهرست هم ممکن است جای برخی مجلات خالی باشد ولی این مجلات نیز خودشان جزو برترین مجلات حال حاضر می باشند.