تاریخ خبر : ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
تعداد بازدید : ۷۵۵
نوبل فیزیک ۲۰۲۱ به طور مشترک به سه فیزیکدان از آمریکا، ایتالیا و آلمان رسید
سه فیزیکدان ژاپنی، آلمانی و ایتالیایی برای مدلسازیهای مرتبط با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین برنده نوبل فیزیک شدند. آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز سهشنبه ۵ اکتبر (۱۳ مهر) جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۱ را به دلیل «مشارکت پیشگام در فهم از سامانههای پیچیده فیزیکی» به طور مشترک به این سه فیزیکدان اهدا کرد.
براساسِ بیانیهی منتشر شده از سوی این نهاد، «شیکورو مانابه» از آمریکا و «کلاوس هسلمن» از آلمان به دلیل نقششان در «مدلسازی فیزیکی اقلیم کره زمین و گرمایش جهانی» و «جیورجیو پاریزی» از ایتالیا برای تحقیقاتیش در زمینه «نابهنجاریها و نوسانات در سامانههای پیچیده در مقیاس اتمی تا سیارهای» توسط کمیته نوبل شایسته این عنوان تشخیص داده شدند.
یکی از سامانههای پیچیده که اهمیت بسیار زیادی برای بشریت دارد، جو زمین است. شیکورو مانابه دریافت که چگونه افزایش سطح دیاکسیدکربن در جو باعث افزایش دمای سطح زمین میشود. در دههی ۱۹۶۰ او ساخت مدلهای فیزیکی از جو زمین را رهبری کرد و تبدیل به اولین کسی شد که ارتباط میان تراز تابشی و جابهجایی عمودی تودههای هوا را مورد بررسی قرار داد. تلاشهای او اساس مدلهای جوی امروزی است.
پس از گذشت ۱۰ سال، کلاوس هسلمن، دست به ساخت مدلی زد که آب و هوا و جو را به یکدیگر متصل میکند و به این سوال پاسخ داد که چگونه مدلسازیهای جوی قابل اطمینان هستند در حالی که آبوهوا متغیر است. او همچنین روشهایی برای تشخیص نشانهها و سیگنالهای خاصی که پدیدههای طبیعی و انسانها بر جو به جا میگذارند ایجاد کرد. از روشهای او برای اثبات گرم شدن هوا در اثر فعالیتهای انسانی و انتشار دیاکسیدکربن استفاده شد.
در حدود سال ۱۹۸۰، جیورجیو پاریزی، موفق به کشف الگوهای نهان در مواد پیچیده بینظم شد. یافتههای او از مهمترین فعالیتها در زمینه سامانه پیچیده بوده است. این نظریه درک و توصیف بسیاری از پدیدهها و مواد تصادفی را نه تنها در فیزیک بلکه در سایر حوزهها مانند ریاضیات،زیستشناسی، علوم اعصاب و یادگیری ماشینی امکان پذیر میکند.
مبلغ نقدی جایزه نوبل امسال که حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلار است به طور مساوی بین فیزیکدان ایتالیایی و دو فیزیکدان آلمانی و ژاپنی تقسیم میشود.