تاریخ مقاله : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳
تعداد بازدید : ۴۷۹
نوبل شیمی 2021 به شیمی سبز رسید
نوبل شیمی سال 2021 به طور مشترک نصیب شیمیدان آلمانی، «بنیامین لیست» و دانشمند بریتانیایی، «دیوید مکمیلان» شده که هر دو ۵۳ ساله هستند. این دو دانشمند «ابزار دقیق و جدیدی برای ساختن مولکول ابداع کردهاند. کاتالیز آلی تاثیر بزرگی بر پژوهشهای دارویی گذاشته و شیمی را سبزتر کرده است».
کاتالیزور تسهیل و تسریعکنندهی واکنشهای شیمیایی است. برخی کاتالیزورها حاوی اتمهای فلز هستند از این رو ساخت و بکارگیری آنها گران است و دفع آنها سبب آلودگی محیطزیست میشود. کاتالیزورهای آلی فاقد این فلزات هستند و از کربن و هیدروژن و گوگرد و دیگر عناصر آلی تشکیل شدهاند و از این رو آلودگی محیطزیستی کمتری دارند.
فرایندی که توسط لیست و مکمیلان ابداع شد درحالیکه بطور مستقیم به چشم مصرفکنندگان در بازار نیامد اما در پشت پرده منجر به یک مسابقهی تمام عیار در بین تولیدکنندگان شد. فرایندی که «کاتالیست ارگانیک» نام دارد به کسانی که از شیمی برای حل مسائل روزمره استفاده میکنند کمک میکند تا کاتالیستهای دقیقتر و بهتری بسازند که با استفاده از این کاتالیزورها پسماندها کاهش یافته و تولید داروهای کنونی سادهتر میشود. این ابداع به یک مهرهی جدید در بازی شطرنج تشبیه شده است که طبق قوانین جدیدی حرکت میکند بنابراین کل بازی و در این مورد سنتز شیمیِ آلی به طور چمشگیری تغییر خواهد کرد.
در سال 2000، دکتر لیست و دکتر مکمیلان که بهصورت مستقل از یکدیگر کار میکردند نوع جدیدی از کاتالیستها را گسترش دادند که از مولکولهای ارگانیک استفاده میکرد و این کاتالیستها به کاتالیستهای ارگانیک نامتقارن معروف هستند. مولکولهایی مانند کربوهیدراتها ارگانیک هستند زیرا تمام چیزهای زنده از آنها ساخته میشوند.